De vaart rond de wereld met een ballon wordt deze zomer op een wel heel bijzondere manier tentoongesteld. In de plaats Oberhausen in het Ruhrgebied bevind zich “Die Tonne”, zoals de Duitsers hem noemen. De werkelijke benaming is “Gasometer”, een oude gas opslagtank met een doorsnede van 67 meter en een

hoogte van maar liefst 117 meter. Begin jaren 90 was de tank overbodig en stond op de nominatie om gesloopt te worden. Een aantal mensen slaagden erin deze plannen te verijdelen en de “Gasometer” werd omgebouwd tot expositieruimte. Reeds 2,1 miljoen mensen bezochten de afgelopen 10 jaren diverse tentoonstellingen in deze industriekathedraal, een gebouw wat als hoogste expobehuizing van Europa zelfs staat vermeld in het Guinnes book of records. Op 27 Mei gingen de deuren officieel open en kon een ieder genieten van de laatste grote uitdaging in de ballonvaart. Eén dag eerder hield men een persconferentie en ik was zeer vereerd met de uitnodiging om deze bij te mogen wonen. Om 11.00 uur ‘s ochtends zou men uitleg geven aan de pers. Aangezien ik vlak voor het Ruhrgebied wel eens heel lang in de file had gestaan, vertrok ik reeds om 07.30 uur. Liever veel te vroeg dan één minuut te laat,

dacht ik. Inderdaad, veel te vroeg, geen enkele auto stond stil op de snelweg en om 9.30 uur stond ik keurig op de parkeerplaats vlak naast een enorme donkere toren. Veel bedrijvigheid was er nog niet. Een klein deurtje aan de zijkant stond echter open en ik besloot mijn geluk maar eens te beproeven. Ik betrad een

donkere ruimte met in het midden een rode gloed, het was de orginele capsule van de Orbiter 2, keurig in het sfeerlicht. Ik ging hem eens rustig bekijken, niemand stuurde mij weg. Daar ruim omheen opgesteld allerlei vitrinekasten met ballonmateriaal. Boven mijn hoofd een enorme grote ijzeren schijf. Dit was de drukschijf, die vroeger boven op de gasvoorraad drukte. Nu is die schijf vast gepositioneerd op 4,5 meter hoogte en diende als nieuwe verdiepingsvloer. In de verte klonk prachtige muziek, het kwam van boven de schijf. In een donker hoekje vond ik een trap en een beetje op de tast zocht ik mijn weg naar boven waar ik allerlei dwarsbalken tegenkwam. Het was even zoeken omdat de orienteringsverlichting nog niet was ingeschakeld. De muziek werd steeds luider en gaf een zeer mysterieuze sfeer aan mijn stiekeme zoektocht. Boven mij werd het ineens lichter, blauwe

en rode kleuren vulden de ruimte, de muziek zwelde aan en ik stond oog in oog met de Breitling Orbiter in al zijn pracht. Dit was de eerste keer dat ik aan de grond genageld en met open mond stond te kijken. Geweldig !!! Een kippenvel moment. De belichting van de ballon veranderde langzaam en van één kant begon

een felle lamp op de glinsterende Mylar stof te schijnen. Het was een simulatie van de zon. Later bleek dat men met de verlichting de dag en nacht situatie op de ballon nabootste in een cyclustijd van 20 minuten. Ik liep nog een trap hoger en bevond me nu op de schijf. Ik kon gewoon recht onder de ballon gaan staan, een zeer ongewone ervaring. De capsule van de ballon hing wel 20 meter hoog en de ballon zelf kon je ongeveer tot aan zijn evenaar zien. Ik liep de grote betonnen tribune omhoog, maar de bovenkant van de ballon bleef uit mijn gezichtsveld. Een lift aan de zijkant met glas rondom bracht uitkomst. Ik ging voor het raam staan en drukte op de knop om omhoog te gaan. Zonder ook maar het minste geluid van de lift maar met in mijn oren de mysterieuze muziek van Phillip Glass schoof ik langzaam en van zeer dichtbij langs de Orbiter. Dit gevoel kan ik eenvoudigweg niet beschrijven, de bovenkant van de ballon kwam nu in beeld, wat groot, wat mooi, de mond viel me weer open en het enigste wat ik tegen mezelf wist te zeggen was “ooooooh”. Helemaal beduusd van deze extreme schoonheid stapte ik op de bovenverdieping uit en keek op de top van de ballon (zie foto hieronder). Ik heb daar een tijdje gestaan in mijn ééntje en me verwonderd hoe het mogelijk is dat iemand iets zo sfeervol kan weergeven. Ik had nog steeds de lift tot mijn beschikking, wie weet hoe druk het straks wordt en een aantal keren ben ik langs de ballon op en neer

gegleden en kon alleen maar genieten van het uitzicht. Op de bovenste verdieping zit een deur naar buiten en via enkele trappen aan de buitenkant van de “Gasometer” kom je op het dak. Op 117 meter hoogte en met een stralend zonnetje had ik een perfect beeld van het Ruhrgebied. Aan de andere kant van het dak

lopen 3 mensen, en ik had al stiekem gehoopt dat hij er zou zijn vandaag. Bertrand Piccard, één van de piloten van de Orbiter. We kwamen in gesprek en ik feliciteerde Bertrand met de voor mij nu al geslaagde presentatie. Ik vertelde dat ik met open mond in de lift had gestaan waarop hij antwoordde, “Bennie, dát is ook de plek waar ik graag de rest van de dag door zou brengen”. Ik ging weer naar de begane grond waar het inmiddels een stuk drukker was geworden en keek nog even in het boekenwinkeltje waar uiteraard het succesvolle verhaal van “De laatste uitdaging” te koop was, echter dan wel in het Duits. De meeste andere boeken hadden niks met ballonvaren te maken, helaas. Bij de perstafel meldde ik mij aan, maar dat was al niet meer nodig. Een donkere schoonheid bleek de dame te zijn die mij had uitgenodigd en begroette mij uiterst vriendelijk. Wel wilde haar collega graag mijn adres even hebben, ze

had op mijn site gekeken maar kon die gegevens niet vinden. Ik legde toen maar uit dat ik expres mijn adres niet op de site zet omdat ik anders allerlei huwelijks aanzoeken krijg. Ze keek mij heel even indringend aan en schoot toen in de lach. Achter mij ontstond enig rumoer. Nog een verrassing, ook Brian Jones, de andere

piloot, was speciaal uit Engeland overgekomen voor deze perspresentatie. Samen met Bertrand ging hij nog snel even naar de ballon kijken. Een lange tafel werd voor de Orbiter capsule klaargezet met een grote lap zilverkleurige ballonstof eroverheen. Terwijl de microfoons werden getest stroomden ineens van alle kanten de enorme TV camera’s toe. RTL, ARD, ZDF, WDR, alle grote Duitse TV stations hadden hun mensen gestuurd. Ik dacht maar één ding, ‘Ik was hier het eerst dus ik zit op de eerste rij”. Fotografen met joekels van lenzen voor hun peperdure digitale fotocamera’s en enorme microfoons en ik zat daar met mijn kleine (maar fijne) Nikon Coolpix en op de grond mijn minidisc met microfoontje. En dat werkte perfect. Bedrijfsleidster Jeanette Schmitz neemt het woord en stelt de personen aan de tafel voor. Ze benadrukte dat Piccard in eerste instantie niet wilde geloven dat er een gebouw bestond waar zijn ballon

vrij opgehangen kon worden. Het woord is aan Bertrand Piccard: “deze ballon hier in de Gasometer is voor Brian en mij een emotioneel weerzien. Toen wij 5 jaar geleden zijn gestart in Château-D'Oex, hadden we geen idee dat het zo’n grote impact zou hebben. Het was een droom om zonder motoren en alleen met de

wind rond de wereld te varen, en nu is die droom omgezet in een deel van de geschiedenis. Als we de ballon hier nu weer terug zien, kunnen we begrijpen waarom er onder de toeschouwers bij de start zoveel emoties los kwamen. Als we hier de glazen lift nemen en langs de ballon glijden zien wij ook voor het eerst de beelden die maar door een klein groepje mensen gezien zijn terwijl ze in een helikopter zaten, en nu kan iedereen dit beeld meemaken. De organisatie van deze tentoonstelling heeft iets geweldigs georganiseerd. Het is niet alleen de ballon maar het is hier ook net zo koud als toen wij in de gondel zaten. (gelach alom). Aan het einde van onze vaart was het zo koud dat al onze waterreserves waren bevroren. Het was niet alleen avontuur en niet alleen maar technologie, het was ook een symbool. Als je met een ballon vaart, ga je met de richting van de wind mee. Je kunt dus je richting niet zelf bepalen.

Je hebt geen controle, de wind bepaalt waar je heen gaat. Je kunt wél je richting wijzigen als je de hoogte veranderd. Dan vind je opeens een hele andere richting. In het leven is dit precies zo. In het leven zijn we allemaal gevangenen van de wind. Vaak gaan mensen de verkeerde kant op. Het leven zou eigenlijk als een

ballonvaart moeten zijn. Als het met ons leven de verkeerde kant op gaat, is het zinloos te vechten tegen de wind. We moeten dus eigenlijk met onze geest de vaarhoogte veranderen zodat we een andere richting toestaan. Dat is precies wat Brian en ik wilden laten zien toen we de stichting “Winds of Hope” hadden opgericht. We bevinden ons in een wereld waarvan de helft van de bevolking honger lijdt. Als we een betere wereld willen maken is het onzin overal oorlog te voeren. Wat we werkelijk moeten doen is vechten tegen armoede. Wat we met onze stichting willen doen is vechten tegen de ergste ziekte die armoede kent, NOMA. Deze ziekte komt alleen maar voor bij armoede en dan hoofdzakelijk bij kinderen. Delen van het gezicht rotten door bacteriën eenvoudig weg. Met weinig geld is dit te voorkomen. Dus ook hier moeten we onze vaarhoogte wijzigen om iets te kunnen bereiken

in de rest van de wereld. Ons succes van de ballonvaart rond de wereld zou zinloos zijn als we onze bekendheid niet zouden gebruiken om er iets mee te bereiken. Daarom zijn we ook erg blij dat de organisatie van de Gasometer deze tentoonstelling “Winds of Hope” heeft genoemd en niet “Orbiter” of “Een vaart om de

wereld in een ballon”. Een deel van het entreegeld zal worden gebruikt om de stichting te steunen in onze strijd tegen NOMA. We zijn blij met deze tentoonstelling maar ook op dit hoge nivo, met dit gevoel.” aldus Bertrand Piccard. Het woord werd daarna gegeven aan Brian Jones die direct met de verontschuldiging (in het Duits) begint dat hij in het Engels gaat spreken. “Ik heb niet zo heel veel toe te voegen aan de woorden van Bertrand. Persoonlijk was dit vandaag een erg emotioneel moment voor mij om de ballon te zien die wijzelf maar heel even hebben gezien vlak voor onze start. Tijdens de vaart zagen we hem niet en na de landing leek hij al helemaal niet meer op een ballon. Ik ben erg trots op de ballon omdat het toch een enorme prestatie is geweest in de geschiedenis van de luchtvaart. Het bereiken van het doel is uiteraard belangrijker dan de personen die het hebben gedaan. Ik ben trots op

deze tentoonstelling en trots op wat wij de laatste 5 jaar hebben bereikt met de stichting “Winds of Hope”. Ik wil alvast een persoonlijk “dank je wel” zeggen tegen iedereen die deze expositie gaat bezoeken en op die manier bijdraagt aan de stichting” aldus Brian Jones. De ontwikkelaar van deze tentoonstelling, Wolfgang Volz

is overtuigd van het succes van de expositie, en mede door de woorden van de piloten en de emoties die zij voelen, weet hij ook zeker dat op zijn minst een gedeelte van deze emoties overgenomen wordt door de komende bezoekers. Wolfgang verteld: “De complete tentoonstelling moet 3 verhalen vertellen, allereerst natuurlijk de ballonvaart rond de wereld met de Breitling Orbiter ballon en de persoonlijke zaken die we van de piloten hebben geleend, dan de geschiedenis van de ballonvaart en die laten we zien door middel van een aantal prachtige exemplaren uit de collectie van Dr. Alex Schubert. Verder hebben we nog een gedeelte over de familie Piccard, met zelfs orginele brieven van Albert Einstein aan de opa van Bertrand, August Piccard”. Bertrand kreeg nog éénmaal het woord en bedankte Jeanette met een passend cadeau, een Zwitsers zakmes met de handtekeningen van beide piloten erin gegraveerd.

Hij vertelde nog kort over het volgende project van beide heren. Het plan is om over enkele jaren nogmaals rond de wereld te gaan maar dan met een vliegtuigje aangedreven op zonenergie en deed daarbij direct de toezegging dat als het project zou slagen er weer een expositie in de Gasometer zou komen. Het vliegtuigje

zou dan wel verticaal geplaatst moeten worden omdat het een spanwijdte krijgt van 70 meter. Als laatste vertelde Piccard over de teddybeer die mee was geweest op de vaart rond de wereld en ook hier op de tentoonstelling te zien is. Deze beer zal worden geveild en de opbrengst gaat ook naar de stichting. De persconferentie wordt afgesloten en iedereen wordt uitgenodigd om de expositie te gaan bekijken. De camerateams storten zich allereerst massaal op beide piloten en vragen ze het hemd van het lijf. Ik maak nog wat foto’s en bekijk onder het genot van een kom heerlijke goulashsoep de videofilm die achter in de ruimte draait. Hier worden mooie beelden getoond van onder ander de piloten in de capsule tijdens de vaart. Na nog wat te hebben rondgedoold loop ik Brian Jones tegen het lijf en feliciteer hem ook met het succes wat deze show ongetwijfeld gaat brengen. Ik loop nog één keer naar

boven en kan het niet laten om nog wat foto’s te schieten. Voor de laatste keer met de lift op en neer, nog één keer “oooooh” en dan weer naar huis. Ik kom zeker nog een keer terug. De expositie duurt immers nog tot eind Oktober.   Bennie Bos